ବାଲୁଗାଁ: ଚିଲିକା ହେଉଛି ଏସିଆ ମହାଦେଶର ସର୍ବ ବୃହତମ ତଥା ସମଗ୍ର ବିଶ୍ୱର ଦ୍ୱିତୀୟ ବୃହତ୍ତମ ଲବଣ ହ୍ରଦ । ହ୍ରଦଟି ଲମ୍ବ ପ୍ରାୟ ସାଢେ ୬୪ କିମି, ପ୍ରସ୍ଥ ୧୮କିମି ମଧ୍ୟରେ ପରିବ୍ୟାପ୍ତ । ଏହି ଚିଲିକା ହ୍ରଦର ମଧ୍ୟଭାଗରେ ଗୋଟିଏ ଛୋଟ ପାହାଡ଼ରେ ଅବସ୍ଥାନ ହୋଇ ପୂଜା ପାଆନ୍ତି ମା’ କାଳିଜାଇ । ଚିଲିକାର ଅଧିଷ୍ଠାତ୍ରୀ ଦେବୀ ହେଉଛନ୍ତି ମା’ କାଳିଜାଇ ।
କିମ୍ବଦନ୍ତୀ ଅନୁଯାୟୀ ପ୍ରାୟ ୪୦୦ ବର୍ଷ ତଳେ ସ୍ଥାନୀୟ ଅଞ୍ଚଳର ଜାଇ ନାମକ ଏକ ଝିଅର ବାହାଘର, ହ୍ରଦ ମଧ୍ୟରେ ଥିବା ଏକ ଦ୍ୱୀପ ପାରିକୁଦ ଠାରେ ସ୍ଥିର ହୋଇଥିଲା । ବାହାଘର ପରେ ଜାଈ ନିଜ ବାପାଙ୍କ ସହିତ ଚିଲିକାର ନୀଳ ଜଳରାଶିରେ ଏକ ଡଙ୍ଗାରେ ବସି ଶାଶୁ ଘର ଯାଉଥିଲା । ସମୟ ପ୍ରାୟ ସନ୍ଧ୍ୟା ହେଇ ଆସୁଥାଏ । ପାଣିପାଗ ବି ଭଲ ଥାଏ । ହେଲେ କୁଆଡେ ଥିଲା କେଜାଣି ସେହି ସମୟରେ ଭାଲେରି ପାହାଡ଼ ଆଡୁ କଳା ହାଣ୍ଡିଆ ମେଘ ଘୋଡାଇ ହୋଇ ଆସିଲା ଆଉ ନିମିଷକ ମଧ୍ୟରେ ଭୟଙ୍କର ଝଡ଼ ତୋଫାନ ହେବାକୁ ଲାଗିଲା । ଏହି ଭୟଙ୍କର ଝଡ଼ର ସାମ୍ନା ଜାଇ ଓ ତା ବାପାଙ୍କୁ କରିବାକୁ ପଡିଥିଲା । ଝଡ଼ର ପ୍ରଭାବ ଏତେ ତୀବ୍ର ଥିଲା ଯେ ଡ଼ଙ୍ଗାଟି ହ୍ରଦ ମଧ୍ୟରେ ଥିବା ଏକ ଗଣ୍ଡରେ ପିଟି ହୋଇ ଓଲଟି ପଡିଥିଲା ।
ଏହି ଦୁର୍ଘଟଣାରେ ଡ଼ଙ୍ଗାର ନାଉରୀ ଓ ଜାଇର ବାପା କୌଣସି ମତେ ବଞ୍ଚିଗଲେ ସତ, ହେଲେ ଜାଇ କୁଆଡେ ଚିଲିକା ଗଭୀର ଜଳ ରାଶିରେ ବୁଡି ଯାଇଥିଲା । ମାତ୍ର ବହୁ ଖୋଜାଖୋଜି ପରେ ମଧ୍ୟ ଜାଇର କୌଣସି ଖବର ମିଳିପାରିନଥିଲା । ଜାଇ ଘରୁ ଗୋଡ଼ କାଢ଼ିଥିଲା ସତ, କିନ୍ତୁ ଶାଶୂଘରେ ପହଁଚିନଥିଲା କି ସଂସାରର ମୋହମାୟାରେ ଜଡିତ ହୋଇପାରିନଥିଲା । ହଁ ପରିସ୍ଥିତିକୁ ବଦଳାଇ ଚାଲିଗଲା । ଶାଶୁ ଘରେ ବୋହୂ ହେବା ପରିବର୍ତ୍ତେ ସାରା ସଂସାରର ମା’ ହେଇଗଲା ଜାଇ ।
ଏମିତି କେତେ ଦିନ ଗଲା ପରେ ସେହି ରାସ୍ତା ଦେଇ ନାଉରୀ ମାନେ ଗଲା ବେଳେ ସେହି ଗଣ୍ଡ ମଧ୍ୟରୁ କାହାର ଚିତ୍କାର ସହିତ କାନ୍ଦିବାର ଶବ୍ଦ ଶୁଣିବାକୁ ମିଳିଥିଲା । ପରେ ସେ ସମୟର ପାରିକୁଦ ରାଜାଙ୍କୁ ସ୍ୱପ୍ନାଦେଶ ହୋଇଥିଲା କି, ମୁଁ ସେହି ଜାଇ ଯାହାକୁ କାଳିଜାଇ ଭାବରେ ମନ୍ଦିର ନିର୍ମାଣ କରି ପୂଜା କରିବାପାଇଁ ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ହୋଇଥିଲା । ପରେ ରାଜା ସେହି ଛୋଟ ପାହାଡ଼ ଉପରେ କାଳିଜାଇ ମନ୍ଦିର ନିର୍ମାଣ କରିଥିଲେ । ସେହିଦିନ ଠାରୁ ସେହି ପାହାଡ଼ ଉପରେ ମା’ କାଳିଜାଇ ପୂଜା ହୋଇ ଆସୁଛନ୍ତି । ଅନେକ ସ୍ଥାନୀୟ ଲୋକ, ଧୀବର ଓ ନାଉରୀଙ୍କ ମୁହଁରୁ ଆଜି ବି ଶୁଣିବାକୁ ମିଳେ ଯେ ବିପଦରୁ ଉଦ୍ଧାର କରିବାକୁ ମାଆ ନିଜେ ଆବିର୍ଭାବ ହୋଇ, ଲୋକମାନଙ୍କୁ ରକ୍ଷା କରିଥାନ୍ତି । ଚିଲିକା ଜଳରାଶିରେ ଜଳାଯାତ୍ରା କରିବା ପୂର୍ବରୁ ମା’ କାଳିଜାଇଙ୍କୁ ମୁଣ୍ଡିଆଟେ ମାରି ଯାତ୍ରା ଆରମ୍ଭ କରିଥାନ୍ତି ମତ୍ସ୍ୟଜୀବୀ । ପାରିକୁଦ ଅଞ୍ଚଳରେ ବିବାହ କାର୍ଯ୍ୟ ପାଇଁ ଡ଼ଙ୍ଗାରେ ଗଲାବେଳେ ପ୍ରଥମେ ମା’ଙ୍କୁ ନଡ଼ିଆ ବାଡେଇ ଚିଲିକା ଜଳରାଶିରେ ମୁଆଁ ଭସାଇ ଯାଇଥାନ୍ତି । ଆଉ ଜଳ ଭାଗରେ ବିପଦ ସମୟରେ ମା’ ହିଁ ସାହା ଭରସା ହୋଇଥାନ୍ତି ।
