UPSC ପରୀକ୍ଷାକୁ ସବୁଠାରୁ କଠିନ ପରୀକ୍ଷା ମଧ୍ୟରୁ ଗୋଟିଏ ଭାବରେ ବିବେଚନା କରାଯାଏ। UPSC ର ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଅର୍ଥ ୟୁନିଅନ ପବ୍ଲିକ ସର୍ଭିସ କମିଶନ ଅଟେ। ପ୍ରତିବର୍ଷ ଦେଶର ଲକ୍ଷ ଲକ୍ଷ ଯୁବ ପ୍ରାର୍ଥୀ ଏହି ପରୀକ୍ଷାରେ ବସିଥାନ୍ତି। ସେମାନଙ୍କର ସ୍ୱପ୍ନ ଏହା ଯେ ସେମାନେ ଭଲ ନମ୍ବର ସହିତ ଏହି ପରୀକ୍ଷାରେ ଉତ୍ତୀର୍ଣ୍ଣ ହୁଅନ୍ତୁ ଏବଂ IAS କିମ୍ବା IPSର ପଦ ହାସଲ କରନ୍ତୁ। କିନ୍ତୁ ବହୁତ ଲୋକ ଏଭଳି ଅଛନ୍ତି ଯେଉଁମାନଙ୍କୁ IAS ଏବଂ IPS ମଧ୍ୟରେ ପାର୍ଥକ୍ୟ ଜଣା ନାହିଁ। ସେମାନେ ଉଭୟ ଶବ୍ଦକୁ ସମାନ ବୋଲି ଭାବନ୍ତି। ଏଭଳି ପରିସ୍ଥିତିରେ ଆଜି ଏହି ପୋଷ୍ଟରେ , ଆମେ ଆପଣଙ୍କୁ IAS ଏବଂ IPS ବିଷୟରେ କହିବାକୁ ଯାଉଛୁ ଏବଂ ଏହି ଦୁଇଟି ପଦବୀ ମଧ୍ୟରୁ କେଉଁଟା ଅଧିକ ଶକ୍ତିଶାଳୀ ଏବଂ କାହିଁକି ସେ ବିଷୟରେ ଜଣାଇବୁ।
ସର୍ବପ୍ରଥମେ IAS ବିଷୟରେ ଆଲୋଚନା କରିବା , ଏହାର ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଅର୍ଥ ଇଣ୍ଡିଆନ ଏଡ଼ମିନିଷ୍ଟ୍ରେଟିଭ ସର୍ଭିସ ଅଟେ। IAS ପରୀକ୍ଷାରେ ଉତ୍ତୀର୍ଣ୍ଣ ହେବା ପରେ , ଆପଣ ବ୍ୟୁରୋକ୍ରେସୀରେ ପ୍ରବେଶ କରନ୍ତି। ଯେଉଁ ଲୋକମାନେ IAS ରେ ନିର୍ବାଚିତ ହୁଅନ୍ତି , ସେମାନଙ୍କୁ ବିଭିନ୍ନ ମନ୍ତ୍ରାଳୟ କିମ୍ବା ଜିଲ୍ଲାର ମୁଖ୍ୟ କରାଯାଏ।
IPS କିଏ ଅଟନ୍ତି ?
ଏଥି ସହିତ IPS ବିଷୟରେ କହିବାକୁ ଗଲେ , ଏହାର ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଅର୍ଥ ୟୁନିଅନ ପବ୍ଲିକ ସର୍ଭିସ କମିଶନ ଅଟେ , ଯାହା ମାଧ୍ୟମରେ ଆପଣ ପୋଲିସ ୟୁନିଟ ର ବରିଷ୍ଠ ଅଧିକାରୀମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଯୋଗ ଦିଅନ୍ତି। ଏଥିରେ ଆପଣ ଟ୍ରେନିଂ IPS ରୁ ଡିଜିପି କିମ୍ବା ଇଣ୍ଟେଲିଜେନ୍ସ ବ୍ୟୁରୋ , ସିବିଆଇର ମୁଖ୍ୟ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ପହଞ୍ଚି ପାରିବେ। କହିରଖୁଛୁ ଯେ UPSC ପରୀକ୍ଷାରେ ୩ଟି ସ୍ତର ଅଛି – ପ୍ରିଲିମ୍ସ , ମେନ୍ସ ଏବଂ ସାକ୍ଷାତକାର ହୋଇଥାଏ।
ଏହା ହେଉଛି IPS ଏବଂ IAS ମଧ୍ୟରେ ପାର୍ଥକ୍ୟ:-
କହିରଖୁଛୁ ଯେ IAS ସର୍ବଦା ଯଥାରୀତି ପୋଷାକରେ ରହିଥାନ୍ତି ଏବଂ ଏମାନଙ୍କର କୌଣସି ଡ୍ରେସ କୋଡ ନଥାଏ। ଏଥି ସହିତ ଜଣେ IPSଙ୍କୁ ସର୍ବଦା ଡ୍ୟୁଟି ସମୟରେ ୟୁନିଫର୍ମ ପିନ୍ଧିବା ବାଧ୍ୟତାମୂଳକ ଅଟେ। IAS ନିଜ ସହିତ ଜଣେ କିମ୍ବା ଦୁଇଜଣ ଅଙ୍ଗରକ୍ଷୀ ରଖିପାରିବେ , କିନ୍ତୁ ଜଣେ IPSଙ୍କ ସହିତ ପୋଲିସର ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଫୋର୍ସ ଚାଲିଥାଏ। IAS ହେବା ପରେ ଆପଣଙ୍କୁ ପଦକ ଦ୍ୱାରା ସମ୍ମାନିତ କରାଯାଏ କିନ୍ତୁ IPS ମାନଙ୍କୁ ସ୍କ୍ବାର୍ଡ ଅଫ ହନର ସମ୍ମାନରେ ସମ୍ମାନିତ କରାଯାଏ।
IAS ଏବଂ IPS ଙ୍କର କାର୍ଯ୍ୟ କଣ ?
ଜଣେ IASଙ୍କ କାନ୍ଧରେ ଲୋକ ପ୍ରଶାସନ ଏବଂ ନୀତି ନିର୍ମାଣ ଏବଂ କାର୍ଯ୍ୟାନ୍ୱୟନର ଦାୟିତ୍ୱ ରହିଥାଏ ଏବଂ IPS ଆଇନ ଶୃଙ୍ଖଳା ବଜାୟ ରଖିବା ତଥା ଅଞ୍ଚଳରେ ଅପରାଧକୁ ରୋକିବାର ଦାୟିତ୍ୱ ଗ୍ରହଣ କରିଥାନ୍ତି।
ବିଭାଗ ଏବଂ ଦରମା:-
ଯେହେତୁ ଜଣେ IAS ଅଧିକାରୀ ସରକାରୀ ବିଭାଗ ଏବଂ ଅନେକ ମନ୍ତ୍ରାଳୟର କାର୍ଯ୍ୟଭାର ପରିଚାଳନା କରନ୍ତି ଏବଂ IPS ପୋଲିସ ବିଭାଗରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରନ୍ତି। ତେବେ ଏସବୁକୁ ଦୃଷ୍ଟିରେ ରଖି ସେମାନଙ୍କର ଦରମାକୁ ଧାର୍ଯ୍ୟ କରାଯାଇଛି। ଦରମା ବିଷୟରେ ଆଲୋଚନା କରିବାଦ୍ୱାରା ଜାଣିବା ଯେ IAS ମାନଙ୍କୁ IPS ମାନଙ୍କ ଅପେକ୍ଷା ଅଧିକ ଦରମା ମିଳିଥାଏ। ସପ୍ତମ ଦରମା କମିଶନ ଅନୁଯାୟୀ ଜଣେ IASଙ୍କ ଦରମା ୫୬,୧୦୦ ରୁ ୨.୫ ଲକ୍ଷ ଟଙ୍କା ପ୍ରତି ମାସରେ ହୋଇଥାଏ। ଏହା ସହିତ ସେମାନଙ୍କୁ ଅନେକ ସୁବିଧା ମଧ୍ୟ ଯୋଗାଇ ଦିଆଯାଏ।
ଏଥିସହିତ ଜଣେ IPSଙ୍କର ମାସିକ ଦରମା ୫୬,୧୦୦ ରୁ ୨,୨୫ ,୦୦୦୦ ହୋଇଥାଏ। ଆହୁରି ମଧ୍ୟ ଆପଣଙ୍କୁ ଏହା ଜାଣିବା ଅତ୍ୟନ୍ତ ଆବଶ୍ୟକ ଯେ ଗୋଟିଏ ଅଞ୍ଚଳରେ କେବଳ ଜଣେ IAS ରହିଥାନ୍ତି , ଯେତେବେଳେ କି ଗୋଟିଏ ଅଞ୍ଚଳରେ ଏକରୁ ଅଧିକ IPS ରହିପାରିବେ। ଯଦି ପଦବୀ ବିଷୟରେ କହିବା , ତେବେ ଏଥିରେ IAS ଉପରେ ରହିଥାନ୍ତି। କହିରଖୁଛୁ ଯେ ଜଣେ IASଙ୍କୁ ଯେକୌଣସି ଜିଲ୍ଲାର DM କରା ଯାଇପାରିବ। ଏଥି ସହିତ ଗୋଟିଏ ଜିଲ୍ଲାରେ IPS ଙ୍କୁ SP କରାଯାଇଥାଏ।
କିଏ ଅଧିକ ଶକ୍ତିଶାଳୀ ହୋଇଥାନ୍ତି ?
ଉଭୟେ ଉଚ୍ଚକୋଟିର ଅଧିକାରୀ ହୋଇଥାନ୍ତି , କିନ୍ତୁ ଜଣେ DM ଆକାରରେ IAS ର ଶକ୍ତି ବହୁତ ଅଧିକ ହୋଇଥାଏ। ଏଥିସହିତ ଜଣେ IPS କେବଳ ନିଜ ବିଭାଗର ଦାୟିତ୍ୱ ସମ୍ଭାଳି ଥାଆନ୍ତି। DM ଭାବରେ IAS ପୋଲିସ ବିଭାଗ ସହିତ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ବିଭାଗର ମୁଖ୍ୟ ହୋଇଥାନ୍ତି। ବନ୍ଧୁଗଣ ଦେଶ ଦୁନିଆର ସମସ୍ତ ଖବର ପାଇବା ପାଇଁ ଏହାକୁ ଲାଇକ କରିବା ସହିତ ଏହାକୁ ସେଆର କରି ଦିଅନ୍ତୁ ।
