ସୂର୍ଯ୍ୟ ସକଳ ଶକ୍ତିର ଆଧାର । ସୌରଶକ୍ତି କାରଣରୁ ପୃଥିବୀପୃଷ୍ଠରେ ଜୀବନସତ୍ତା ସମ୍ଭବ ହୁଏ । ସୂର୍ଯ୍ୟ କିରଣ ନୂଆ ଜୀବନ ପାଇଁ ବରଦାନ ହୋଇଥାଏ ତ କେବେ କେବେ ଜୀବନ ପାଇଁ ମାରାତ୍ମକ ମଧ୍ୟ ହୋଇଥାଏ । ସୂର୍ଯ୍ୟ ହେଉଛି ଏକ ବିଶାଳ ଫ୍ୟୁଜନ୍ ରିଆକ୍ଟର ଯାହା ପୃଥିବୀର ସମସ୍ତ ଜୀବନକୁ ସହାୟତା କରେ । ସୌରଶକ୍ତିକୁ ନେଇ ଏବେବି ଅନେକ ରହସ୍ୟ ରହିଛି ।
ସୂର୍ଯ୍ୟ ଉଦୟ ଓ ଅସ୍ତ ହୁଅନ୍ତି ବୋଲି ଆମେ ଜାଣନ୍ତି ।
ସୂର୍ଯ୍ୟାସ୍ତ ପରେ ଅନ୍ଧକାର ଘୋଟି ଯାଇଥାଏ । ତେବେ ‘ରିଫ୍ଲେକ୍ଟ ଅର୍ବିଟାଲ’ ନାମକ ଏକ ସୌରଶକ୍ତି ଗବେଷଣା ସଂସ୍ଥା ଓ ସାଟେଲାଇଟ୍ କମ୍ପାନୀ ଦାବି କରିଛି ଯେ, ଅନ୍ଧକାର ପରେ ପୃଥିବୀର ଯେ କୌଣସି ସ୍ଥାନରେ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ କିଛି ସମୟ ପାଇଁ ଦିନଭଳି କିରଣ ଯୋଗାଇପାରିବ । ଏହି ସଂସ୍ଥା ଏମିତି କିଛି ଉଦ୍ଭାବନ କରିଥିବା ଦାବି କରିଛି ଓ ସୂର୍ଯ୍ୟକିରଣ ବିକ୍ରି ପାଇଁ ମଧ୍ୟ ଯୋଜନା କରୁଛି । କେବଳ ସେତିକି ନୁହେଁ ୨୦୨୫ରୁ ସୂର୍ଯ୍ୟକିରଣ ବିକ୍ରିହେବ ଏଥିପାଇଁ ଆଗୁଆ ବୁକିଂ ଚାଲିଥିବା ମଧ୍ୟ ଏହି ସଂସ୍ଥା ୱେବସାଇଟରେ ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛି । କ୍ଳିନ୍ ଟେକ୍ନିକାରେ ଏମିତି କିଛି ରିପୋର୍ଟ ପ୍ରକାଶ ପାଇଛି ।
କ୍ଲିନ୍ ଟେକ୍ନିକାର ରିପୋର୍ଟ ଅନୁଯାୟୀ, ସୂର୍ଯ୍ୟ ଅସ୍ତ ହେବା ପରେ ପୃଥିବୀର ପ୍ରାୟ ୬୦୦ କିଲୋମିଟର (ପ୍ରାୟ ୩୭୩ ମାଇଲ୍) ଉପରେ ସୂର୍ଯ୍ୟ-ସିଙ୍କ୍ରୋନସ୍ ଅରବିଟରେ ସାଟେଲାଇଟ୍ ନିୟୋଜନ କରିବାକୁ ଲକ୍ଷ୍ୟ ରଖିଛି ରିଫ୍ଲେକ୍ଟ ଅର୍ବିଟାଲ । ସର୍ବାଧିକ ପ୍ରତିଫଳନ ପାଇଁ ପ୍ରତ୍ୟେକ ସାଟେଲାଇଟ୍ 10-by-10 ମିଟର ମାଇଲାର ସିଟ୍ (ପାଖାପାଖି ୩୩ ଫୁଟ) ବିସ୍ତାର କରିଥିବା ଆବଶ୍ୟକ । ଏକ ୟୁଟୁବ୍ ଚ୍ୟାନେଲରେ ସାକ୍ଷାତକାର ସମୟରେ ଏହା କହିଛନ୍ତି ସଂସ୍ଥାର ସିଇଓ ନୋୱାକ୍ । ଯଦି ୫୭ଟି ସାଟେଲାଇଟକୁ ପ୍ଲାନେଟ୍ ଦ୍ୱାରା ପଠାଯାଇଥିବା ଛାୟା ବାହାରେ ଏକ କକ୍ଷୀୟ ସରଣୀରେ ନେଇ ରଖାଯାଇପାରିବ, ତେବେ ବିଶ୍ୱର ଯେ କୌଣସି ସ୍ଥାନରେ ୩୦ ମିନିଟ୍ ଅତିରିକ୍ତ ସୂର୍ଯ୍ୟକିରଣ ଯୋଗାଇବା ସମ୍ଭବ ବୋଲି ସେ କହିଛନ୍ତି ।
ରିଫ୍ଲେକ୍ଟ ଅର୍ବିଟାଲର ସିଇଓ ହେଉଛନ୍ତି ବେନ୍ ନୋୱାକ୍ । ପୂର୍ବତନ ପ୍ରପଲସନ ଇଞ୍ଜିନିୟରିଂ ଇଣ୍ଟର୍ନ ଯିଏକି SpaceXରେ କ୍ରୁ ଡ୍ରାଗନ ଉପାଦାନଗୁଡ଼ିକରେ କାମ କରିଛନ୍ତି । ନିଜ କମ୍ପାନୀକୁ ଏକ ବ୍ୟବସାୟିକ ଅବସର ଦେବାକୁ ଯାଇ ନୋୱାକ୍ ଚିନ୍ତା କରିଛନ୍ତି ଯେ ପୃଥିବୀ ଉପରେ ପଡ଼ୁଥିବା ଅକ୍ଷୟ ଉତ୍ସ- ସୂର୍ଯ୍ୟକିରଣରେ ଆଉ କିଛି ପ୍ରକାଶ ଦ୍ୱାରା ଚମକାଇ ଅନ୍ୟ ଦିଗରେ ବ୍ୟବହାର କରିହେବ ।
ସୌର ଶକ୍ତିରେ ମଧ୍ୟବର୍ତ୍ତୀକାଳୀନ ସମସ୍ୟା ରହିଛି । ଯେହେତୁ ପୃଥିବୀ ଘୂର୍ଣ୍ଣନ କରେ, ଗ୍ରହର ଅଧିକାଂଶ ଅଂଶ ଦୀର୍ଘ ସମୟ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଅନ୍ଧକାରରେ ରହିଥାଏ । ଥର୍ମାଲ୍ ଟେକନିକ୍ ଏବଂ ପ୍ରଚୁର ପ୍ରାକୃତିକ ସାମଗ୍ରୀ ବ୍ୟବହାର କରି ଉପନ୍ୟାସ ଶକ୍ତି ସଂରକ୍ଷଣ ପଦ୍ଧତିଗୁଡ଼ିକ ପରବର୍ତ୍ତୀ ବ୍ୟବହାର ପାଇଁ ଦିନ ସମୟରେ ସଂଗୃହିତ ଶକ୍ତି ସଂରକ୍ଷଣ କରିବା ପାଇଁ ବିକଶିତ ହୋଇସାରିଛି, କିନ୍ତୁ ଏଥିରେ ଉତ୍ପାଦନରେ ବୃଦ୍ଧି ହୁଏନାହିଁ ।
ବେନ୍ ନୋୱାକ୍ ଜଣେ ୨୬ ବର୍ଷ ବୟସ୍କ ଉଦ୍ଭାବକ ଏବଂ ଉଦ୍ୟୋଗୀ । ମେକାନିକାଲ୍ ଇଞ୍ଜିନିୟରିଂ ଡିଗ୍ରୀ, ବିଭିନ୍ନ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ, ଏବଂ ମିଥବଷ୍ଟର୍ସରେ କମ କରିବା ପରେ ବର୍ତ୍ତମାନ ଟନ୍ସ ଅଫ୍ ମିରର ସିଇଓ ଭାବରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଛନ୍ତି । ଟନ୍ସ ଅଫ୍ ମିରର୍ ରାତିରେ ସୂର୍ଯ୍ୟ କିରଣକୁ ପୃଥିବୀ ପୃଷ୍ଠରେ ଥିବା ସୌର ପ୍ୟାନେଲ ଉପରେ ପୁନଃ ନିର୍ଦ୍ଦେଶିତ କରିବା ପାଇଁ ଉପଗ୍ରହ-ସ୍ଥାପିତ ପ୍ରତିଫଳିତ ପୃଷ୍ଠଗୁଡିକ ବ୍ୟବହାର କରିବାକୁ ପ୍ରୟାସ ଚଳାଇଛି ।
ସ୍ଥାନୀୟ ଆଲୋକୀକରଣ ସ୍ଥିତିକୁ ବଦଳାଇବା ପାଇଁ ସେ ଅନ୍ତରୀକ୍ଷ ଦର୍ପଣ ବ୍ୟବହାର କରିବାର ବିଚାର ଉଦ୍ଭାବନ କରିନଥିଲେ । ଶକ୍ତି ଉତ୍ପାଦନ ଏବଂ ଯୋଗାଣ ପ୍ରସ୍ତାବ ଉପରେ ଏକ ସିନେଟ୍ ସବ କମିଟି ୧୯୭୭ରେ ଏକ ସମାନ ଧାରଣା ପ୍ରସ୍ତାବ ଦେଇଥିଲା । ୧୯୮୮ମସିହାରେ, ରୁଷିଆନ ଜନାମୟା ପ୍ରକଳ୍ପ ସଫଳତାର ସହିତ ୬୫ ଫୁଟର ଏକ ଦର୍ପଣକୁ କକ୍ଷପଥରେ ନିୟୋଜିତ କରିଥିଲା, ଯାହା ଫଳରେ ସଂପୂର୍ଣ୍ଣ ୟୁରୋପରେ ପାଞ୍ଚ କିଲୋମିଟର ଚଉଡା ବିଶିଷ୍ଟ ଘୁରୁଥିବା ଆଲୋକର କିରଣ ପଠାଇଥିଲା ।
୨୦୧୭ରେ, ଓସ୍କାର କିଟିଲସେନ୍ ନାମକ ଜଣେ ନରୱେ ବୁକକିପର ମୌସୁମୀ ଅବସାଦରୁ ମୁକାବିଲା ପାଇଁ ରଜୁକାନ୍ ସହର ଉପରେ ଏକ ପାହାଡ଼ ଉପରେ ବଡ଼ ଘୂର୍ଣ୍ଣନ ଦର୍ପଣ ନିର୍ମାଣ କରି ଲଗାଇଥିଲେ । ଚୀନର ‘ଥ୍ରୀ ମୁନ୍ସ’ ପ୍ରକଳ୍ପ ମଧ୍ୟ ଷ୍ଟ୍ରିଟ୍ ଲାଇଟ୍ ବଦଳାଇବା ପାଇଁ ବିଶାଳ କକ୍ଷପଥ ପ୍ରତିଫଳକ ନିର୍ମାଣ କରୁଛି । ଗ୍ଲାସଗୋ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟ ମଧ୍ୟ SOLSPACE ନାମକ ଏକ ପରିକ୍ରମା ସୌର ପ୍ରତିଫଳକ ବିକାଶ କରୁଛି ।
କେଉଁଠୁ ଆସିଲା ବିଚାର ?
ନୋୱାକ୍ ଏକ ସାକ୍ଷାତକାରରେ କହିଛନ୍ତି, ଆଫ୍ରିକାରେ ସୋଲାର୍ ଏନର୍ଜି ପ୍ରୋବଲେମ୍ ନାମକ ଏକ ୟୁଟ୍ୟୁବ୍ ଭିଡିଓ ଦେଖୁଥିଲେ । ଭିଡିଓରେ କୁହାଯାଉଥିଲା ଯେ, ସାହାରା ମରୁଭୂମିରୁ ଜର୍ମାନୀ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସହଜରେ ବିଦ୍ୟୁତ ପାଇହେବ ନାହିଁ । ଏଥିପାଇଁ ସାହାରା ମହୁଭୁମିରେ ଥିବା ସୋଲାର ପ୍ୟାନେଲ ସଂଖ୍ୟାଠାରୁ ତିନିଗୁଣା ସୋଲାର ପ୍ୟାନେଲ ଜର୍ମାନୀରେ ଲଗାଇବାକୁ ହେବ ।
ନୋୱାକଙ୍କ ଚିନ୍ତାକଲେ ଯଦି ଏକ ସୂର୍ଯ୍ୟଙ୍କ କିରଣକୁ ଆଲୋକିତ କରାଯାଇ ତାପରେ ଏହାକୁ ଦର୍ପଣ ମାଧ୍ୟମରେ ପ୍ରତିଫଳିତ କରିହେବ ଏବଂ ସେହି ଆଲୋକକୁ ଲେଜର ବିମ୍ ଭ୍ୟାକ୍ୟୁମ୍ ଟ୍ୟୁବରେ ରଖାଯାଇପାରିବ ତେବେ ଏହା ସମ୍ଭବ ହୋଇପାରିବ । ପାୱାର୍ କମ୍ପାନୀଗୁଡିକ ପାଖକୁ ଆସୁଥିବା ଶକ୍ତି ପରି ଅସୀମ ଆଲୋକରେ ପରିପୂର୍ଣ୍ଣ ଏହି ଟ୍ୟୁବ୍ । ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ବିଚାର ଏପରି ଥିଲା କିନ୍ତୁ ଏହି ଉପାୟଟି ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଅର୍ଥନୈତିକ ଭାବେ ସହଜ ନଥିଲା ବୋଲି ଅନୁଭବ କଲେ ।
ତେବେ ଭିଡିଓ ଦେଖିବା ପରେ ନୋୱାକଙ୍କ ମନରେ ଆସିଥିଲା ଯେ ଏସବୁ ସମ୍ଭବ ପାଇଁ ହୁଏତ ୧୦ ବର୍ଷ ଲାଗିଯାଇପାରେ । ତେଣୁ ସୋଲାର ବିଚାର ସଂପୂର୍ଣ୍ଣ ତ୍ୟାଗ କରି ଅନ୍ୟ କିଛି କରିବା ଉଚିତ୍ । ମାତ୍ର ଦୁଇ ଦିନ ପରେ ଏକ ନୂଆ ଭାବନା ତାଙ୍କ ମାନକୁ ଆସିଲା ।ଯଦି କିଛି ଜିନିଷକୁ କକ୍ଷପଥରେ ରଖି ଦିଆଯାଏ, ତେବେ ଏହା ସୂର୍ଯ୍ୟ କିରଣକୁ ଏକ ବିମରେ ବଦଳାଇଦେବ ଆଉ ଏକ ଭ୍ୟାକ୍ୟୁମ୍ ଟ୍ୟୁବ୍ ନିର୍ମାଣ କରିବାକୁ ପଡିବ ନାହିଁ । ଏହା ସଠିକ୍ ହେବ କାରଣ ପୂର୍ବରୁ ପ୍ରସ୍ତୁତ ଥିବା ଫାର୍ମ ଉପରେ ସୂର୍ଯ୍ୟ କିରଣ ପଡ଼ିପାରିବ ।
ସାମାନ୍ୟ ଦର୍ପଣ ଠାରୁ କେତେ ଭିନ୍ନ ?
ଏଗୁଡ଼ିକ ନିୟମିତ ଘରର ଦର୍ପଣ ପରି, କିନ୍ତୁ ସାଟେଲାଇଟରେରେ ଯୋଡ଼ା ଯାଇଥିବା କହିଛନ୍ତି ନୋୱାକ । ସେ କହିଛନ୍ତି, ସୂର୍ଯ୍ୟ ଏକ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଆକାରର । ଏହା କୌଣସି ବିନ୍ଦୁ ନୁହେଁ, ଏହାର ଦୂରତା ଅଛି । ସୂର୍ଯ୍ୟର ଗୋଟିଏ ପାର୍ଶ୍ୱରୁ ଆଲୋକ ତୁମର ଦର୍ପଣ ଉପରେ ପଡ଼ିବ ଓ ଅନ୍ୟପାର୍ଶ୍ୱରୁ ମଧ୍ୟ ପଡ଼ିବ । ଯଦି ଏକ ସଂପୂର୍ଣ୍ଣ ଫ୍ଲାଟ୍ ଦର୍ପଣ ବ୍ୟବହାର କରନ୍ତି, ତେବେ ପ୍ରତ୍ୟେକ ମାଇକ୍ରୋସ୍କୋପିକ୍ ଖଣ୍ଡରୁ ଆଲୋକ ବିତରଣ କରିବ ।
ଏହି ସମୟରେ ପ୍ରତିଫଳନ ପୃଥିବୀକୁ ଆସିବା ବେଳକୁ ୩.୬ କିଲୋମିଟର ବ୍ୟାସର ସ୍ଥାନ ମିଳିବ, ଯାହା ବିଶାଳ ଅଟେ । ଯାହାକି ମାତ୍ର ୧୦ଟି ବଡ଼ ସୋଲାର ଫାର୍ମ । ଯଦି ୩୬୦୦ ମିଟର ସ୍ଥାନ ବଦଳରେ ୫୦୦ ମିଟର ସ୍ଥାନରେ ପକାଇବାକୁ ଚିନ୍ତା କଲେ । ଯାହାଦ୍ୱାରା ପ୍ରତି ଅରବିଟରେ ୪୪ ଗୁଣ ଅଧିକ ସୋଲାଇ ସାଇଟରେ ପଡ଼ିବା ସମ୍ଭବ ହେବ କହିଛନ୍ତି ।
